Geçen haftaki konumuz olan pilav üstü kuru sonrasında kuru fasulye ve pirinç satışlarında artış gözlemlendi… Esnaf lokantalarındaki kalabalık dikkat çekti… Keşkeee.... benim yazım sonrasında bu tür spekülatif tepkiler oluşsa… Bu etki zamanla ve uygulamalar sonucunda, elde edilecek verilerle birlikte oluşur diye tahmin ediyorum. Bu hafta konumuza kaldığımız yerden devam etmekte fayda var. Bir firmada eleman yapısının nasıl olması gerektiği hakkında bilgi vermiştik. Hızlı gidip kontrolü elden bırakmamak için tecrübe ile gençliği yan yana koymak gerekir demiştik. Bu karışımın oranını ve biçimini de pilav üstü kurudaki şekle benzetmiştik. Bugün bu oluşumu nasıl yapacağız? Cevap arayacağız.
Madem iş arkadaşlarımızı pilav üstü kuruya benzettik. Buradan devam edelim. İş arkadaşlarımızı seçme işlemine değinelim. Pirincin iyisini, temizini ve uygun fiyatlısını nasıl bulacağız. Her yemek gibi pirinç’ de ağız tadına göre değişkenlik göstermektedir. Siz en iyi kalitede pirinç alırsınız. Ancak, pişirildiği zaman tadı hoşunuza gitmeyebilir. Burada doğru pirinç alınıp, doğru şekilde pişirilmesi gerekmektedir. O zaman istenilen sonuç alınır. Bu da yetmez doğru fasulye ile servis ettiğinizde istenilen hedef tad yakalanmış olur. Bu kadar gıdalardan bahsederek iştahınızı tekrardan kabartmayalım. Konumuza dönelim ve işletme içine doğru inmeye bir hafta daha yaklaşalım..
Bugünkü konumuz : iş arkadaşı seçme, eğitme ve birlikte çalışma yolları adına olacaktır. Geçen yazımızda da belirttiğim gibi, işletmelerin genelinde genç arkadaşlar olması gerekir. Üstlerde ve aralarda belirli oran da tecrübeli arkadaşlara yer vermek gerekir demiştik. Biri gaz biri fren olur. Biri çeken biri yön veren olur demiştik. Bu şekilde bizden kaynaklı kazaları engellemiş oluruz. Karşıdan gelecek kazaları da en aza indiririz. Her şeyden önce şirket kendini tanımalıdır. Evet… bütün işletmelerin amacı, kar elde etmektir. Bu kazancı da sürekli olması şarttır. Hatta, daha çok kişiyle çalışmak ve ülke istihdamına katkıda bulunmak için sürekli bir şekilde belirli bir oranda artış sağlaması gerekmektedir. Buna rağmen her işletme farklı amaçlara sahip olabiliyor.
1 – Tüccar şirketler :
Bu şirketlerin amacı anlık elde ettikleri kazançtır. Müşterilerinin tarzı, Ülkesine yaptığı değer, İstihdama yaptığı katkı vb. Unsurlar önemli değildir. Bu şirketler üründe üretebilirler. Bu üretim mantığı da aynı zihniyette olduğundan; genelde ürettikleri ürünlerde katma değeri düşük ürünler olmaktadır. Bu türler çok nadir de olsa katma değeri yüksek üreten çıkar. Nadir de olsa katma değeri yüksek ürün üretmek istemesinin nedeni : kar etme arzusudur. o kadar baskındır ki artık kazançları tatmin etmez. Arayışlara girer ve sonunda katma değeri yüksek ürüne yönelme durumu olabilir????? Zaten bu yöneliş kendisine de katma değer katar ve sonunda bu grup şirketlerden çıkar. Aşağıda anlattığımız kategoriye girer.
2 – Üretken şirketler :
Bu şirketler de kar elde etmek için kurulduğu bir gerçektir. Ancak, değer yaratmayı, farklı müşterilere hizmet vermeyi, bilginin ve tekniğin önemini ve topluma hizmet etmeyi her zaman ön planda tutarlar. Bu tarz şirketlerden Tüccar şirketlere geçiş olmaz. Çünkü burada anlayışın bir çoğu doğru kişilerle hem içeride hem dışarıda çalıştığı için hata yapma olasılığı daha düşüktür. Ancak Tüccar şirketler belirli bir doyuma ulaştığında bu safhaya geçtiği görülür.
İşte bu iki tip şirketin kendini iyi tanımlaması gerekir. Ben kimim? Ne yapmak istiyorum? Bu soruların cevaplarını bulduktan sonra iş arkadaşı seçimine geçebilir. Aksi takdirde iki tarafın da mutsuzluğu ve verimsizliği oluşacaktır. İki taraf da zarar görecektir. Burada çalışan tiplerine de bir göz atmakta fayda var.
1 – Tüccar İş Arkadaşı
Bu tip arkadaşların tüm fonksiyonları para kazanmak üzerinedir. Bu arkadaşlar eğitimli olsun. Eğitimsiz olsun fark etmiyor. Hayattaki tek amaçları para kazanmaktır. Bu tarz arkadaşları hangi bölümde çalışırsa çalışsın fazla para kazanacağını hissettiği andan itibaren çok verimli çalışıyorlar.
2 – Üretken İş Arkadaşı
Bu tip arkadaşlar genelde eğitimlidir. Ancak eğitimli olmayıp kafası her konuda üretkenliğe verimliliğe çalıştığı için hangi bölümde olursa olsun işi geliştirir. Bu arkadaşların maddi ve manevi beklentisi olsa da en büyük motivasyonu yaptığı işte gördüğü gelişmedir. Bu kişileri gelişime açık olmayan ve önem vermeyen işletmelerde yer alırsa mutsuz olur.
3 – Pasif İş Arkadaşı
Bu tip arkadaşlar potansiyel sahibi kişilerdir. Ancak bu potansiyelini hiçbir zaman kullanmazlar. Sadece verilen işi yaparlar. Verilen işi olduğu kadarıyla yapıp bırakırlar. Üzerine koyacakları varsa da yapmazlar. Bu kişilere verilecek işleri iyi tanımlamak da fayda vardır. Çünkü bu kişiler görevlerinin dışına çıkmaz. Etrafıyla ilgilenmezler.
4 – Tembel İş Arkadaşı
Bu tip Arkadaşlar eğitimli de olsa kendini geliştirmemiştir. Eğitimsizse hiç geliştirmezler. İş yerinde çalışmaktan, sorumluluk almaktan kaçarlar. Bu arkadaşlara iş verdiğinizde düzgün de yapamazlar. Bunu yapmak istemezler. Sürekli aklı iş yapmamak üzerine kuruludur. Genellikle vasıfsız işlerde görev alırlar. Onlarda da kaçamakları çoktur.
Yukarıda işletme tiplerini ve İş Arkadaşı tiplerini sıraladım. Bu tanımlara göre iş arkadaşlarının hangi tip amacı olan şirketlerde mutlu ve başarılı olacağını umarım kestirirsiniz? Benim deneyimlerime göre bu arkadaş tiplerinden hepsinden bir firmada olması şarttır. Bir işletmede herkes 1. Tip İş Arkadaşı olduğunda o firmanın da 1. Tip firma olduğunu varsaysak bile bu iş olmaz. Herkesin kazancı sürekli bir şekilde ve tatmin edici bir şekilde artmayacağı için, bir süre sonra mutsuzluklar ortaya çıkacaktır. Bir işletmede tembel ve pasif iş arkadaşlara da ihtiyaç vardır. Sıraladığım iş arkadaşı tiplerinden her departmanda belirli oranlarda bulunması şarttır. Aksi taktide gelişme sürekli olmaz.
Bu hafta iş arkadaşınızı seçerken dikkat etmeniz gereken durumlardan bahsettik. Genel tiplemeleri anlattık. Bu tiplemelerin ana özelliklerini sıraladık. Ancak detaya bilerek inmiyoruz. Bu detayda hangi şirkette ve departman’da hangi oranda olması gerektiğinin kararı, her işletmede farklı olduğundan; işletme analizi yapıldıktan sonra ortaya çıkacaktır. Hepinize mutlu bir hayat diliyorum.
Saygılarımla
Bilgehan Bilgin
posta@bilgehanbilgin.com